Τι είναι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ? Πόσο έχει επιδράσει επάνω του το καθεστώς? Και τι σχέση έχει μ’ αυτόν η Ιθάκη?

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Αρκετοί ίσως να είναι αυτοί που θα σκεφτούν ‘μα καλά τι σε έπιασε τώρα να ασχοληθείς με ένα θέμα που έχουν γραφτεί εκατομμύρια πονήματα από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα?’. Η απάντησή μου είναι ότι ποτέ μέχρι σήμερα δεν έπαψε ο Άνθρωπος να αναρωτιέται για τον εαυτό του, ποιος είναι, τι είναι, από πού προέρχεται, που πάει, γιατί αγωνίζεται με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στην ζωή και γιατί δεν μπορεί να είναι διαρκώς ευτυχισμένος? Γιατί χρειάζεται να  αντιμετωπίζει συνέχεια νέες προκλήσεις στην ζωή του –πάσης φύσεως – και να δοκιμάζεται συναισθηματικά και σωματικά?

Οι περισσότεροι άνθρωποι ‘ζουν’  ανεπίγνωστα και εντελώς μηχανικά, ακολουθώντας τυφλά αυτά που τους διδάσκει η κοινωνία μας, από την στιγμή που γεννιούνται και εκπαιδεύονται πολύ νωρίς, από την οικογένεια – γονείς, συγγενείς, σχολείο – όπως εκπαιδεύτηκαν παρόμοια και αυτοί. Μετά τους παραλαμβάνει το εκπαιδευτικό σύστημα και τους εκπαιδεύει σε προκατ ‘γνώσεις’, σε –ογιες, -ισμούς, δόγματα  και αξιωματικές αρχές που όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει μπαίνει στο περιθώριο με μια ταμπέλα και έκτοτε δεν εισακούεται και δεν ‘προωθείται’ στους κόλπους αυτής της γερά δομημένης και κατασκευασμένης κοινωνίας.

Η ενηλικίωση τον βρίσκει με έτοιμες απόψεις-θεωρήσεις και συμφωνίες που δεν είναι καν δικές του. Συμφωνίες και παραδοχές που του επεβλήθησαν από μικρή ηλικία, τότε που η κριτική του ικανότητα ήταν μηδενική η σχεδόν ανύπαρκτη, αλλά και αν διέθετε κάποια, αυτή ευνουχίστηκε από νωρίς, με το κλασσικό ‘σταμάτα εσύ είσαι μικρός(η) δεν ξέρεις’ μεγαλώνοντας σε έναν κόσμο ‘μεγάλων’ που και αυτοί είχαν διδαχτεί με τον ίδιο τρόπο. Όπως εκπαιδεύονται οι ελέφαντες στο τσίρκο! (δένουν το πόδι στα μωρά ελεφαντάκια με ένα σχοινί σε έναν πάσαλο και δεν μπορούν να φύγουν. Σταδιακά μεγαλώνουν και γίνονται τεράστιοι ελέφαντες πολλών τόνων αλλά έχουν πιστέψει, αντιδραστικά (δράση =έκαναν προσπάθειες να ξεφύγουν μικρά,  αλλά πόνεσαν = αντίδραση), ότι δεν μπορούν να ξεφύγουν από τα δεσμά τους. Έτσι και ενώ θα μπορούσαν με μια μικρή κίνηση να σπάσουν την αλυσίδα δεν κουνιούνται από την θέση τους!). Πόσοι γονείς και σχολεία δεν εκπαιδεύουν τα παιδιά βάσει αυτής της αρχής? Δράση – Αντίδραση? Η μέσω απειλής τιμωρίας? (δράση – αντίδραση).

Έτσι λοιπόν εάν κάθε ένας από εμάς δεν αποφασίσει να κοπιάσει ώστε να αδειάσει το μυαλό του από όλες τις αντιλήψεις, θεωρίες και πιστεύω/τις πεποιθήσεις ‘του’, που απέκτησε με τον τρόπο που περιέγραψα ανωτέρω, δεν θα είναι ποτέ ο εαυτός του, η στοιχειώδης, η βασική προσωπικότητά του. Θα είναι ένα κατασκεύασμα, ένα προϊόν που λειτουργεί, όπως εκπαιδεύτηκε, για να υπηρετήσει ένα καθεστώς, επίσης για μια συγκεκριμένη διάρκεια (συν πλην 10 χρόνια) ζωής που μπορεί να είναι χρήσιμος – παραγωγικός – Ένα καθεστώς που καταφέρνει να ελέγχει την παραγωγή και τις λειτουργίες των προϊόντων του μέσα από την ομοιογένεια και τους αυτοματισμούς που έχει εγκαταστήσει με απλό και έξυπνο τρόπο. Ένα σύστημα που διαρκεί σαν μια καλο λαδωμένη μηχανή, αυτοτροφοδοτούμενη, με ελάχιστο κόστος και έλεγχο.

Προκειμένου να βγει κανείς  έξω από αυτό το ‘λειτουργικό σύστημα’, τον τεχνητό αυτό κόσμο που σας περιέγραψα μέχρι τώρα δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα άλλο από το να αντιληφθεί, να αποκτήσει επίγνωση του τι είναι ο Άνθρωπος. Τι είναι ο ίδιος, η ουσία του και έτσι φτάνουμε στο προκείμενο και την επίμαχη ερώτηση που όλοι χρειάζεται να κάνουμε τουλάχιστον μια φορά στην ζωή μας και να σκεφτούμε.

Ας πάμε λοιπόν να το κάνουμε μαζί.

 

Τι είναι ο άνθρωπος? 

Ο άνθρωπος είναι ένα πολυσύνθετο ον, το οποίο συγκροτείται από τρείς διαφορετικές αλλά αλληλένδετες υπαρξιακές ενότητες – από όπου προέρχονται και οι συγκρούσεις με το εγώ του (τον εαυτό του) και τους γύρω του (γενικότερα το περιβάλλον του) –

Οι τρείς αυτές υπαρξιακές ενότητες είναι: Το σώμα – Η διάνοια – και, Η Ψυχή! Πατήρ – Υιός – Άγιο Πνεύμα. Είναι τρις υπόστατος δηλαδή.

(σημείωση: όπως διδάσκει και η θρησκεία, που όμως δεν μας λέει όλη την αλήθεια, κρατάει μυστικά και τελικά δεν καταφέρνει να δώσει λύσεις στα πραγματικά προβλήματα του ανθρώπου και να τον ελευθερώσει από την φυλακή που βρίσκεται  – αφού άλλωστε και η θρησκεία αποτελεί επίσης ένα ακόμη μέρος της δομής του καθεστώτος, του συστήματος που εκπαιδεύει τον άνθρωπο στην υπακοή δια του φόβου, στην αναμονή και την αυτό θυσία για μια καλύτερη μετά θάνατον ζωή και στην διαίρεση της ανθρωπότητας – αφού στο όνομα του Θεού έχουν γίνει μεγάλοι πόλεμοι και εγκλήματα –βυθίζοντάς τον περισσότερο στο λαγούμι και το σκοτάδι!)

Ποιος όμως είναι ο πραγματικός σκοπός ύπαρξης του ανθρώπου? Ας δούμε πρώτα τι δεν είναι. Ο σκοπός του ανθρώπου δεν είναι η καλύτερη δυνατή επιβίωση, όπως πολλοί νομίζουν, και όπως και εγώ θεωρούσα, πριν αρκετά χρόνια – φυσικά και δέχομαι πως ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του σκοπό, ανάλογα σε ποιο στάδιο αυτεπίγνωσης βρίσκεται  την δεδομένη στιγμή – έτσι δεν κρίνω κανέναν, μια και ο ίδιος έχω αντιληφτεί πως δεν μπορείς να εμφυτεύσεις στην διάνοια κανενός τον σκοπό του, εάν δεν τον ανακαλύψει μόνος του. Και έτσι πρέπει να γίνεται. Εν τούτοις σε αυτό που όλοι θα συμφωνήσουμε είναι ότι ο πρωταρχικός σκοπός του ανθρώπου και κάθε μορφής ύπαρξης πάνω σε αυτόν τον πλανήτη είναι η επιβίωση με κάθε τρόπο.

Πως είπατε? Η επιβίωση με κάθε τρόπο? Και εδώ είναι που αρχίζει το πράγμα και περιπλέκεται και δημιουργούνται οι συγκρούσεις με το περιβάλλον και κυρίως με την βασική μας προσωπικότητα/με το βασικό Εγώ μας/τον Εαυτό μας/την θεμελιώδη ουσία μας – εσωτερικές δηλαδή συγκρούσεις –  και όταν έχουμε εσωτερικές συγκρούσεις είναι αναπόφευκτο πως θα προκαλέσουμε και συγκρούσεις με το περιβάλλον μας (την οικογένειά μας, τους φίλους μας, την εργασία μας, το οικοσύστημά μας, τον πλανήτη μας).

Όπως στις συγκρούσεις στο δρόμο με το αυτοκίνητο μας, τι άλλο μπορεί να σημαίνουν εκτός από το ότι παραβιάσαμε κάποιο οδικό κώδικα/κανόνα η σηματοδότη, η ότι ακόμα και αν δεν ήμασταν προσεκτικοί – συνειδητοί στην οδήγησή μας – για να ελέγξουμε και να αποφύγουμε η να σταματήσουμε το ατύχημα? Για αυτό σε ένα ατύχημα, πάντα, και οι δυο έχουν ένα βαθμό υπευθυνότητας – ο ένας λιγότερο και ο άλλος περισσότερο – έτσι κάπως συμβαίνει και με τις συγκρούσεις που αντιμετωπίζουμε στην ζωή μας με τους άλλους. Είτε έχουμε παραβιάσει κάποια αρχή (ηθική εσωτερική αρχή) είτε έχουμε αφήσει κάποιο πεδίο της ζωής  μας έξω από τον έλεγχό μας – δεν είμαστε συνειδητοί – και λειτουργούμε σαν αυτόματα περιμένοντας από τους άλλους να κάνουν κάτι για αυτό, η ακόμη χειρότερα, έχεις απελπιστεί – δηλαδή είσαι σε σύγχυση και αυτό-εγκατάλειψη –   τρέχοντας σε φρενήρεις ρυθμούς, και έχεις υιοθετήσει το μότο  ‘όσα πάνε και όσα έλθουν’, οπότε είσαι ένα ανεξέλεγκτο όχημα με πορεία προς την αυτοκαταστροφή. Γιατί όμως να υπάρχουν αυτές οι εσωτερικές συγκρούσεις και κατ’ επέκταση οι συγκρούσεις με το περιβάλλον? Μα γιατί είπαμε πως είμαστε τρις υπόστατα όντα και ενώ είναι αλληλένδετες οι τρείς μας αυτές ενότητες οι περισσότεροι άνθρωποι ενασχολούνται μέχρι θάνατον μόνο με την μια! Δηλαδή μόνο με το σώμα και οι ανάγκες του. Αγνοώντας όμως τις άλλες δυο αυτές διαμαρτύρονται και σε προειδοποιούν, άλλοτε με το συναίσθημα, άλλοτε αρρωσταίνοντας το σώμα ( επιστημονικά έχει αποδειχτεί πως το 80% των ασθενειών προέρχονται από ψυχικά αίτια) και έτσι προκαλούνται οι συγκρούσεις, από εμάς τους ίδιους. Αν πάλι αγνοούμε τις ανάγκες του σώματος ( φαί, νερό, σεξ, ξεκούραση, παιχνίδι, ζέστη, κρύο κλπ.) με την σειρά του το σώμα διαμαρτύρεται και δημιουργεί αναστάτωση μέσω των ορμονών και της βιοχημείας του και επηρεάζει την διάνοια και η διάνοια επιδρά στον ψυχισμό μας μέσω των συναισθημάτων, προκαλώντας αναστατώσεις και χάνεται έτσι πάλι η επικοινωνία με την ουσία μας που είναι η ψυχή/το πνεύμα/το βασικό εγώ – ονομάστε το όπως θέλετε – ώστε πάλι δημιουργούνται εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις! Η εναρμόνιση των τριών αυτών ενοτήτων, υποστάσεων είναι ένα παράδοξο έργο για τους περισσότερους ανθρώπους, και έτσι είναι! Ο άνθρωπος, σαν βασικό εγώ, σαν πνεύμα, ψυχή έχει εκπέσει από τους ουρανούς ( έχασε και ξέχασε την ουσιαστική και αληθινή του υπαρξιακή κατάσταση ως μια πνευματική οντότητα – πως αλλιώς θα ήταν στους ‘ουρανούς’ αν δεν ήταν αιθέριος/άυλος/πνεύμα?).  Παγιδεύτηκε συμβατικά στο σώμα και θεωρεί έκτοτε πως είναι ένα σώμα που σκέφτεται, έχει υλικές ανάγκες και ίσως έχει και ψυχή (δεν την έχει δει, δεν την ακουμπά και δεν είναι σίγουρος πως την αισθάνεται, έτσι δεν είναι βέβαιος αν υπάρχει ψυχή). Άλλωστε το καθεστώς έχει βοηθήσει και βοηθάει στην εκπαίδευση ( τύφλωση) του ανθρώπου στην πραγματικότητα των μορφών, στην επίπλαστη και κατευθυνόμενη θεώρηση των πάντων μέσα από την όραση, του φαίνεσθαι και της εικόνας (των πέντε αισθήσεων του σώματος). Μα αυτό που έχει ουσία, αυτό που έχει την δύναμη να δημιουργεί, αυτό που είσαι δεν έχει εικόνα, δεν έχει μορφή, δεν έχει χώρο η χρόνο. Αυτό που ΕΙΣΑΙ είναι η ουσία (ουσία λέω όχι με την έννοια της ύλης) που ενυπάρχει στα πάντα (ακόμα και σε ένα σπόρο βελανιδιού που γνωρίζει, έχει την γνώση να γίνει μια γερή και μεγάλη βελανιδιά). Αυτή η ίδια ουσία ενυπάρχει και στο σπερματοζωάριο και στο ωάριο ώστε να δημιουργούν ζωή. Ενυπάρχει και δίνει μοναδική μορφή σε κάθε ύπαρξη, σε κάθε άστρο, σε κάθε πλανήτη. Αυτή η ουσία που κάποιοι ονομάζουν Θεό, άλλοι ψυχή και πνεύμα, είσαι εσύ, παγιδευμένος σε ένα σώμα που έχει πάρει τον έλεγχο με την βοήθεια της διάνοιας και του καθεστώτος (που εκπαίδευσε την διάνοια πώς να σκέφτεται και τι να πιστεύει) μια και θα ήσουν πολύ ανεξέλεγκτος και επικίνδυνος(η) διαφορετικά!

Φυσικά και ένα ον απεριόριστο – ‘πλασμένο κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού’ δεν θα μπορούσε να παγιδευτεί σε μια παγίδα αν δεν την είχε φτιάξει το ίδιο το ον και δεν είχε μπει μέσα με την θέλησή του, δεν είχε κρύψει τα κλειδιά και δεν προσποιούταν πως δεν θυμάται που τα έκρυψε η στην άλλη περίπτωση για να έχει ενδιαφέρον το παιχνίδι δέχτηκε να μην θυμάται! Γι αυτό και ο άνθρωπος θεωρεί πως δεν είναι πια υπεύθυνος για τίποτα αφού έχει επιλέξει να μην θυμάται. Πως είναι δυνατόν να πάρεις υπευθυνότητα για πράγματα που δεν θυμάσαι πότε τα έκανες, πότε τα είπες και γιατί? Γι αυτό ζούμε στην εποχή της λήθης.

Και όταν κυριαρχεί η λήθη δεν γνωρίζεις πώς να γυρίσεις στο ΣΠΙΤΙ σου και ακόμα χειρότερα δεν γνωρίζεις αν είχες ποτέ σπίτι. Έτσι ο άνθρωπος είναι χαμένος και δεν έχει σκοπό, δεν ξέρει που θέλει να πάει και γιατί. Απλά περπατάει σαν χαμένος στο σκοτάδι και βλέπει ότι και όπου του ρίξουν λίγο φως οι άρχοντες του καθεστώτος αυτού για να τον εκμεταλλευτούν σαν προϊόν. Σημειώστε δε πως ακόμα και οι άρχοντες του καθεστώτος αυτού είναι εξίσου φυλακισμένοι στην ίδια παγίδα με την μόνη διαφορά πως αλλάζει το κλουβί και οι ρόλοι μια και είτε δεσμοφύλακας είτε φυλακισμένος και οι δυο μοιράζονται την ίδια φυλακή. Οι συνθήκες αλλάζουν μόνο και οι ψευδαισθήσεις ένεκα των συνθηκών στους μεν και τους δε. Ως εκ τούτου μόνο συλλογικά θα μπορούσαμε να βγούμε από αυτή την φυλακή και αυτή την υποχρέωση της αφύπνισης την έχουμε πρωταρχικά εμείς ως ΕΛΛΗΝΕΣ που έχουμε βαθιές ρίζες, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ και ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ. Πρώτοι οι Έλληνες φιλόσοφοι μίλησαν για την ψυχή και την τριαδικότητα του ανθρώπου. Πρώτοι οι Έλληνες φιλόσοφοι έθεσαν τον Άνθρωπο ως το υπέρτατο μέτρο όλων ‘Πάντων χρημάτων μέτρον έστιν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων ως ουκ εστίν.’  

Βλέπεις η μνήμη φέρνει μνήμες και οι μνήμες σε επιστρέφουν εκεί από όπου ξεκίνησες, βλέπεις τι έχεις κάνει και παίρνεις υπευθυνότητα γι αυτά μέσω της αναγνώρισης, αποκαθιστώντας την αλήθεια, κρατώντας για σένα ότι είναι αληθινό χωρίς δικαιολογίες. Η αποκατάσταση της αλήθειας, η ενθύμηση, η υπευθυνότητα είναι τα μέσα, οι οδοί της επιστροφής στην Ιθάκη σου, στο σπίτι σου, στον Πατέρα σου, στην ουσία σου που δεν έχει τέλος, δεν έχει ούτε αρχή!

 

Σου εύχομαι να έχεις καλό δρόμο για την Ιθάκη σου.

Αναστάσης Α. Μαρασλής

aam@anastasismaraslis.com

Υ.Γ :Και να θυμάσαι…

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ.

πηγή

odysseus

Αφήστε μια απάντηση