Ο «Παιδικός Ύμνος» του Μπρεχτ αντί για το «τον Εθνικό Ύμνο της Γερμανίας»;

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΗ Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΑΜΙΟΥ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Άν και ο γερμανικός Έθνικός Ύμνος δεν δηλώνει υποτέλεια σε άλλο λαό:

Ο αντιπρόεδρος της Μπούντεσταγκ, Μπόντο Ράμελοφ, θέλει να διεξαγάγει ψηφοφορία για έναν νέο γερμανικό εθνικό ύμνο – και προτείνει ένα ποίημα του Μπρεχτ.

Germania, by Philip Veit

Νέος ύμνος, νέα σημαία. Εάν ο αντιπρόεδρος της Μπούντεσταγκ, Μπόντο Ράμελοφ, πετύχει τον στόχο του, θα πρέπει να διεξαχθεί ψηφοφορία για τα εθνικά σύμβολα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ο πολιτικός του Αριστερού Κόμματος δήλωσε στην εφημερίδα “Rheinische Post” ότι γνωρίζει πολλούς Ανατολικογερμανούς “που δεν τραγουδούν μαζί με τον εθνικό ύμνο για διάφορους λόγους“. Για αυτόν τον λόγο, θα ήθελε να θέσει σε ψηφοφορία τον “Παιδικό Ύμνο” του ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Μπέρτολτ Μπρεχτ. Έχει ένα “υπέροχο κείμενο” που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως “πανγερμανικός ύμνος”. Ο Ράμελοφ τόνισε επίσης ότι ο ίδιος τραγουδά την τρίτη στροφή του ύμνου με ενθουσιασμό επειδή μπορεί να την τοποθετήσει στο πλαίσιο.

Γερμανικός Εθνικός Ύμνος: Το «Τραγούδι των Γερμανών» εναντίον του «Παιδικού Ύμνου»

Ο Ράμελοφ είχε ήδη υποστηρίξει μια συζήτηση για τον γερμανικό εθνικό ύμνο το 2019. Εκείνη την εποχή, ήταν ακόμα Υπουργός-Πρόεδρος της Θουριγγίας. Ο «Παιδικός Ύμνος» που πρότεινε είναι ένα ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ από το 1950. Ο Μπρεχτ περιελάμβανε (Βλ.ΒΙΝΤΕΟ), μεταξύ άλλων:

«Η χάρη δεν φείδεται ούτε προσπάθειας ούτε
πάθους ούτε κατανόησης , ώστε μια καλή Γερμανία να ανθίσει
όπως κάθε άλλη καλή χώρα».

Ο εθνικός ύμνος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας σήμερα είναι η τρίτη στροφή του «Τραγουδιού των Γερμανών». Ο Αύγουστος Χάινριχ Χόφμαν φον Φάλερσλεμπεν έγραψε τους στίχους το 1841. Η μελωδία είναι του συνθέτη Γιόζεφ Χάυντν. Εδώ, η ηθοποιός Καταρίνα Τάλμπαχ, μεταξύ άλλων, τραγουδά τον ύμνο του Μπρεχτ στη μελωδία του Χάυντν.
Στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, το «Τραγούδι των Γερμανών» έγινε για πρώτη φορά εθνικός ύμνος το 1922. Από το 1933 και μετά, οι Εθνικοσοσιαλιστές τραγουδούσαν μόνο τον πρώτο στίχο. Ο πρώτος στίχος του «Deutschlandlied» ξεκινά με τη φράση «Γερμανία, η Γερμανία πάνω απ’ όλα, πάνω απ’ όλα στον κόσμο».
Με την ευκαιρία της επανένωσης το 1990, υπήρχε ήδη συζήτηση για έναν κοινό ύμνο, ίσως ένα μείγμα των ύμνων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της ΛΔΓ. Ωστόσο, η επιλογή παρέμεινε με τον τρίτο στίχο του “Deutschlandlied” – του ύμνου της Δυτικογερμανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.

Γερμανική εθνική σημαία: μαύρο-κόκκινο-χρυσό αντί για μαύρο-άσπρο-κόκκινο

«Η προέλευση του μαύρου, του κόκκινου και του χρυσού δεν είναι σαφώς επαληθεύσιμη», αναφέρει ο ιστότοπος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής. Μετά τους Πολέμους της Απελευθέρωσης το 1815, τα χρώματα εντοπίστηκαν στις μαύρες στολές με κόκκινο ρέλι και χρυσά κουμπιά του «Ελεύθερου Σώματος του Λύτσοφ», το οποίο συμμετείχε στις μάχες εναντίον του Ναπολέοντα. Τα χρώματα απέκτησαν μεγάλη δημοτικότητα χάρη στη μαύρα και κόκκινη σημαία με χρυσή διακόσμηση της λεγόμενης «Jenaer Urburschenschaft», στην οποία ανήκαν πρώην μέλη των «Lützower».
Το 1848, η Ομοσπονδιακή Βουλή της Φρανκφούρτης, καθώς και η Γερμανική Εθνοσυνέλευση, ανακήρυξαν το μαύρο, το κόκκινο και το χρυσό ως τα χρώματα της Γερμανικής Συνομοσπονδίας και της μελλοντικής Γερμανικής Αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Η Γερμανική Αυτοκρατορία, που ιδρύθηκε το 1871, και η Ναζιστική Γερμανία, αντίθετα, χρησιμοποιούσαν το μαύρο, το λευκό και το κόκκινο. Το σύνταγμα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης του 1919 ανέφερε: «Τα αυτοκρατορικά χρώματα είναι το μαύρο, το κόκκινο και το χρυσό. Η εμπορική σημαία είναι μαύρη, λευκή και κόκκινη με τα αυτοκρατορικά χρώματα στην άνω εσωτερική
γωνία».

➡ O γερμανικός εθνικός ύμνος έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τους περισσότερους του κόσμου, καθώς τραγουδιέται μόνο η τρίτη στροφή. Αυτό συμβαίνει καθώς οι δύο αρχικές, και κυρίως η πρώτη στροφή, θεωρούνται εθνικιστικές και συνδεόμενες με τη σκοτεινότερη εποχή της γερμανικής ιστορίας, το ναζισμό. Ο πλέον αμφιλεγόμενος στίχος είναι φυσικά το «Deutschland, Deutschland ueber alles» (Γερμανία πάνω απ’ όλα), παρότι ο ποιητής του «Τραγουδιού της Γερμανίας» (Deutschlandlied) Αύγουστος Ερρίκος Χόφμαν φον Φάλερσλεμπεν το 1841 που έγραφε το ποίημα είχε κατά νου την ενοποίηση των γερμανικών κρατιδίων ως υπέρτατο αγαθό, κι όχι την ανωτερότητα του γερμανικού έθνους έναντι όλων των υπολοίπων.

Ο λόγος για την κακή φήμη των αρχικών στροφών,

οφείλεται κυρίως στη χρήση τους από το Χίτλερ και την κουστωδία του, που εισήλθαν στο στάδιο κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες του Βερολίνου το 1936 υπό τη χορωδία 3000 Γερμανών να τραγουδούν τους επίμαχους στίχους. Όταν λοιπόν στην ΟΔΓ αποφασίστηκε το 1952 η εκ νέου υιοθέτηση του ύμνου (στη ΓΛΔ είχε υιοθετηθεί διαφορετικός ύμνος από το 1949, σε μουσική Χανς Άισλερ και στίχους του κομμουνιστή ποιητή και μετέπειτα υπουργού πολιτισμού της χώρας, Γιοχάνες Ρ. Μπέχερ), θεσμοθετήθηκε η χρήση αποκλειστικά της τρίτης στροφής για κάθε επίσημη περίσταση. Αν και οι άλλες στροφές δεν απαγορεύονται σε μη θεσμικές περιστάσεις, είναι μια ασφαλής ένδειξη εθνικιστικών το λιγότερο πεποιθήσεων.

Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίος ο θόρυβος που προκλήθηκε στη χώρα πριν λίγες μέρες, όταν στελέχη της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία στη Βαυαρία τραγούδησαν την πρώτη στροφή στη διάρκεια «Νοτιογερμανικής συνάντησης» με τον επικεφαλής του κόμματος στη Θουριγγία, Μπγιόρν Χόκε, ενώ στη συνέχεια φαίνεται πως τους «πρόδωσε» η τεχνολογία, αφού η μουσική σταμάτησε. Πατώντας σε αυτό το γεγονός, ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Θουριγγίας, Bodo Ramelow, πρότεινε σε δυο συνεντεύξεις του την αντικατάσταση του εθνικού ύμνου με ένα ποίημα του Μπρεχτ, τον «Παιδικό ύμνο» (Kinderhymne), που είχε συνθέσει ως υποψήφιο ύμνο της ΓΛΔ, αλλά απορρίφθηκε προς όφελος των στίχων του Μπέχερ. Πρόκειται για μια παραλλαγή – απάντηση στο«Τραγούδι της Γερμανίας», με ξεκάθαρα διεθνιστικό περιεχόμενο, αφού κατά τον ποιητή ο προηγούμενος ύμνος είχε αλλοιωθεί οριστικά από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη σύνδεσή του με το Χίτλερ. Όπως επισημαίνει εξάλλου ο ίδιος ο Ramelow, δεν είναι ακριβώς πρωτότυπη η ιδέα του, αλλά ουσιαστικά επαναφορά της πρότασης του Λόταρ ντε Μαιζιέρ, χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργού της υπό προσάρτηση πλέον ΓΛΔ το 1990, σύμφωνα με την οποία οι συγκεκριμένοι στίχοι θα προσαρμόζονταν στην προϋπάρχουσα μελωδία του δυτικογερμανικού ύμνου, σε μουσική του Γιόζεφ Χάιντν.

Πηγή: Rheinische Post, Κατιούσα, ΑΙ, youtube