To Χαλιφάτο των Αββασιδών (750-1258 , αραβικά: العبّاسيّون) υπήρξε το τρίτο χρονικά ισλαμικό χαλιφάτο. Κυβερνήθηκε από τη δυναστεία των Αββασιδών χαλίφηδων, που έχτισαν την πρωτεύουσά τους στη Βαγδάτη αφού ανέτρεψαν το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών από όλες τις περιοχές που διαφέντευε εκτός της Ανδαλουσίας.
Το Χαλιφάτο των Αββασιδών ιδρύθηκε από τους απογόνους του νεότερου θείου του Προφήτη Μωάμεθ, Αμπάς ιμπν Αμπντ αλ-Μουτάλιμπ (566-653 ) στην Κούφα το 750, ενώ το 762 η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στη Βαγδάτη. Μέσα σε 150 χρόνια από τότε που ολοκλήρωσαν τον έλεγχο της Περσίας, οι χαλίφηδες αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν εξουσία στους τοπικούς δυναστικούς εμίρηδες που μόνο τυπικώς αναγνώριζαν την εξουσία τους. Το χαλιφάτο απώλεσε επίσης τις δυτικές επαρχίες της Ανδαλουσίας, του Μαγκρέμπ και της Ιφρικίγια από τον Ομεϋάδα πρίγκηπα Αμπντ αλ-Ραχμάν Α΄, τους Αγλαβίδες και τους Φατιμίδες αντίστοιχα.
Η εξουσία των Αββασιδών διακόπηκε για τρία χρόνια το 1258, όταν ο Xoυλεγκού χαν, ο Μογγόλος χάνος, λεηλάτησε και ερήμωσε τη Βαγδάτη. Επανήλθε όμως στην Αίγυπτο των Μαμελούκων το 1261, απ΄ όπου συνέχισε να διεκδικεί την ηγεσία και πρωτοκαθεδρία σε θρησκευτικά θέματα του μουσουλμανικού κόσμου μέχρι το 1519, όταν η θρησκευτική εξουσία μεταφέρθηκε επίσημα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και η πρωτεύουσα του χαλιφάτου ➡ στην Κωνσταντινούπολη.
Οι Αββασίδες (Σουνίτες σήμερα) ήλθαν σε ρήξη με τους Σιίτες μουσουλμάνους, οι περισσότεροι εκ των οποίων τούς είχαν υποστηρίξει στον πόλεμο εναντίον των Ομεϋαδών, μιας και οι Αββασίδες και οι Σιίτες διεκδικούσαν τη νομιμοποίηση άσκησης εξουσίας επί των μουσουλμάνων, εξαιτίας της οικογενειακής τους σύνδεσης με τον Μωάμεθ. Ειδικότερα οι Σιίτες θεωρούσαν ότι είχαν περισσότερα δικαιώματα, καθότι ως Αλήδες (οπαδοί του Αλή, Άλι στα αραβικά και Αλίντ οι οπαδοί του), αντλούσαν τη νομιμοποίησή τους από την ίδια την κόρη του Μωάμεθ, τη Φάτιμα, γυναίκα του Αλή, και όχι από τον πιο μακρινό συγγενή του Μωάμεθ, Αμπάς ιμπν Αμπντ αλ-Μουτάλιμπ, αδελφό του πατέρα του Προφήτη, όπως οι Αββασίδες. Μόλις κατέλαβαν την εξουσία, οι Αββασίδες αγκάλιασαν το σουνιτικό Ισλάμ και αποκήρυξαν κάθε υποστήριξη στα σιιτικά “πιστεύω”. Λίγο αργότερα, επωφελούμενοι της αδυναμίας της κεντρικής εξουσίας, οι Βέρβεροι Χαριζίτες ίδρυσαν ανεξάρτητο κράτος στη Βόρεια Αφρική το 801. Μέσα σε 50 χρόνια, οι Ιδρισίδες στο Μαγκρέμπ και οι Αγλαβίδες της Ιφρικίγια έγιναν ουσιαστικά ανεξάρτητοι στην Αφρική, ενώ λίγο αργότερα τους ακολούθησαν οι Τολουνίδες και οι Ιχσιδίδες στην Αίγυπτο.
Οι ισλαμιστές στην Συρία είναι Σουνίτες όπως και οι Τούρκοι του Ερντογάν.
Χ-αλ-ίφης σημαίνει ο εκπρόσωπος του Αλλάχ (στη γη) και για πρώτη φορά ειπώθηκε το 661 απο τους Ομεϋάδες.