Ιράν: Εβδομηνταένα χρόνια από το πραξικόπημα της 19ης Αυγούστου 1953 που ανέτρεψε τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό Μοχάμεντ Μοσαντέκ.
Αν και το 1953 περιγράφηκε από τα γνωστά ΜΜΕ ως διάσωση του Ιράν από τον κομμουνισμό, στην πραγματικότητα το πραξικόπημα οργανώθηκε για να διατηρηθεί το 
διεθνές καρτέλ πετρελαίου και τα συμφέροντα των γνωστών αγνώστων.
Ο Μοσαντέκ ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 29 Απριλίου του 1951 και αμέσως προώθησε την εθνικοποίηση του ιρανικού πετρελαίου, κρατικοποιώντας την Αγγλο(δήθεν)ϊρανική Εταιρεία Πετρελαίου (πρόδρομο της BP). Η ενέργεια ερχόταν σε σύγκρουση με τα οικονομικά συμφέροντα της Βρετανίας και άλλων χωρών, καθώς μετέφερε τον έλεγχο από τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις της Δύσης στη χώρα παραγωγής του πετρελαίου. Η Βρετανία αντέδρασε επιβάλλοντας οικονομικό εμπάργκο και ξεκινώντας μυστικές πολιτικές αποστολές με στόχο την ανατροπή του Μοσαντέκ. Ειδικότερα, μετά την απομάκρυνση Βρετανών εργατών από τις πετρελαιοφόρες περιοχές στις 20 Σεπτεμβρίου 1951, η βρετανική κυβέρνηση κινητοποίησε στρατό σχεδιάζοντας εισβολή στα διϋλιστήρια του Αμπαντάν. Τότε, δεν κατάφερε να αποσπάσει τη στήριξη των ΗΠΑ: ο Τρούμαν δεν συμφώνησε με τα σχέδια περί εισβολής και η επιχείρηση ματαιώθηκε.
Τα σχέδια για το πραξικόπημα της CIA και της ΜΙ6, με την κωδική ονομασία επιχείρηση «Αίαντας», ξεκίνησαν στα τέλη του 1952 με τη συνεργασία δικτύου πολιτικών, επιχειρηματιών, θρησκευτικών παραγόντων και ανώτερων στρατιωτικών. Η επιχείρηση Αίαντας ήταν η πρώτη αμερικανοκίνητη ανατροπή δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης: το γεγονός είχε σοβαρές επιπτώσεις στο Ιράν και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής: από τη μία πλευρά, τροφοδότησε τον αντιαμερικανισμό ο οποίος καθόρισε την πολιτική των μεσανατολικών χωρών, ενώ από την άλλη έγινε ιστορικό προηγούμενο για παρόμοια πραξικοπήματα όπως εκείνο του 1954 στη Γουατεμάλα και όπως η βίαιη ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε στη Χιλή το 1973. Περισσότερα
Αναλυτικά> Ιράν ή Περσία, η χαμένη ελευθερία.
