Τον Οκτώβριο του 1956 Αγγλία, Γαλλία και Ισραήλ σε μυστική συνάντηση στην Γαλλία συμφώνησαν να αναλάβουν δράση από κοινού ενάντια στην Αίγυπτο. Έτσι στις 29 Οκτωβρίου 1956 ισραηλινά στρατεύματα εισέβαλαν στην Λωρίδα της Γάζας και κατευθύνθηκαν προς την διώρυγα. Οι Βρετανοί από την μεριά τους ανέλαβαν τον βομβαρδισμό των αιγυπτιακών αεροδρομίων και οι Γάλλοι την παρεμπόδιση του αιγυπτιακού ναυτικού. Η υποστήριξη της Ε.Σ.Σ.Δ. στον Nasser προσέδωσε στην διαμάχη εκρηκτικό χαρακτήρα, αφού η τοπική αυτή διένεξη μπορούσε να πυροδοτήσει ακόμη και πυρηνικό πόλεμο. Οι σχέσεις των δυο υπερδυνάμεων άρχισαν να πλησιάζουν στο σημείο βρασμού επικίνδυνα, όταν οι Σοβιετικοί προειδοποίησαν τους Αμερικάνους να αποφύγουν κάθε ανάμιξη στην Αίγυπτο. Με τη σειρά τους οι Αμερικάνοι απάντησαν ότι τυχόν παρέμβαση της Ε.Σ.Σ.Δ. στο ζήτημα θα προκαλέσει αντίποινα από την μεριά τους. Την λύση στον γόρδιο δεσμό έδωσαν τελικά οι Η.Π.Α. που συγκράτησαν την Γαλλοβρετανική αποβατική δύναμη, ενώ ο Ο.Η.Ε. καλούσε δια ψηφίσματος το Ισραήλ σε κατάπαυση πυρός και αποχώρηση από το αιγυπτιακό έδαφος. Οι μάχες έπαυσαν στις 7 Νοεμβρίου 1956 και μέχρι τα Χριστούγεννα τα αγγλογαλλικά στρατεύματα, που ήταν οχυρωμένα πέριξ της διώρυγας, απομακρύνθηκαν συντεταγμένα.
Peel Commission ή αλλιώς Palestine Royal Commission
Η λύση αυτή, συζητήθηκε για πρώτη φορά στη Βρετανική Βασιλική Επιτροπή για την Παλαιστίνη με επικεφαλής τον Λόρδο Γουίλιαμ Πιλ. Η επιτροπή ιδρύθηκε όταν η Παλαιστίνη βρισκόταν υπό Βρετανική Εντολή (1922-1947). Στις 7 Ιουλίου 1937 πρότεινε για πρώτη φορά τη διαίρεση της Παλαιστίνης σε εβραϊκό και αραβικό κράτος.
Εκείνη την εποχή τα μέλη της επιτροπής έθεσαν το ερώτημα σε περισσότερους από εκατό Εβραίους και Παλαιστίνιους – για να καταλήξουν σε ένα απογοητευτικό αποτέλεσμα: ότι υπάρχει μια «ανυπέρβλητη σύγκρουση» μεταξύ δύο ομάδων που ζουν σε έναν τόσο μικρό γεωγραφικό χώρο. Οι ομάδες δεν έχουν τίποτα κοινό, «οι εθνικές ελπίδες τους είναι ασύμβατες». Γι’ αυτό η χώρα έπρεπε, σύμφωνα με την Επιτροπή, να χωριστεί στα δύο.
Αν και το σχέδιο παρέμεινε στο συρτάρι, αποτέλεσε το προσχέδιο για όλες τις περαιτέρω προσπάθειες σχετικά με την εξάλειψη της σύγκρουσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Το 1947 αναφέρθηκε σε αυτό και η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, αλλά απέτυχε λόγω αντίστασης από τα αραβικά κράτη.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου το 1948 και οι δύο πλευρές προσπάθησαν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επικράτεια. Στην πραγματικότητα όμως ο πόλεμος έθεσε τα θεμέλια για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων. Σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, το 1967, ξέσπασε ο λεγόμενος «Πόλεμος των έξι Ημερών», κατά τον οποίο το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ. Η αρχική λύση των δύο κρατών πλέον φάνταζε μη πραγματοποιήσιμη.
Πότε αναγνωρίστηκε το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των Παλαιστινίων;
Το σχέδιο επέστρεψε στην ημερήσια διάταξη το 1980, όταν η Ευρωπαϊκή Κοινότητα μίλησε υπέρ του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού των Παλαιστινίων, προτείνοντας τη λύση των δύο κρατών. Ωστόσο, χρειάστηκαν περισσότερες από δύο δεκαετίες για την έγκρισή του από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο επικύρωσε το δικαίωμα των Παλαιστινίων τον Μάρτιο του 2002.
Το 2003 Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι διαπραγματευτές υιοθέτησαν επίσης το σχέδιο στη λεγόμενη “Συμφωνία της Γενεύης”. Βάση για την προσέγγιση ήταν το γεγονός ότι η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) δεν είχε αναγνωρίσει ρητά το Ισραήλ το 1988, αλλά σιωπηρά. Αποχαιρετώντας το μέχρι τότε σχέδιο ίδρυσης ενός παλαιστινιακού κράτους σε ολόκληρη την περιοχή της βρετανικής εντολής, τα σύνορα του 1967.
Με το σχέδιο συμφώνησε και η Χαμάς –τουλάχιστον με μεμονωμένες δηλώσεις ηγετών, όπως ο πρωθυπουργός Ισμαήλ Χανίγια. Άλλοι υψηλόβαθμοι πολιτικοί της Χαμάς έθεσαν ως βασική προϋπόθεση ένα δημοψήφισμα των Παλαιστινίων για να συμφωνήσουν με τη θέση αυτή.
Τα πράγματα εξελίχθηκαν άσχημα με τις δύο εθνότητες να αδυνατούν να βρουν κοινή συνισταμένη. Και έτσι, για άλλη μία φορά, φτάσαμε στις αιματηρές συγκρούσεις των τελευταίων μηνών.
Νίκος Σάμιος με πληροφορίες από eranistis.net, naftemporiki.gr, Deutche Welle, ξενόγλωσση Wikipedia.
